Na servisima kao što su “Airbnb”,”Booking” i “Stan na dan” mogu se naći u ponudi i smještajni kapaciteti iz Republike Srpske, a broj soba i stanova koji se nude na ovaj način stalno raste, što znači da raste i tražnja za njima. Kako nam se bliži ljeto, može se očekivati i veći broj turista u Republici Srpskoj. Ukoliko ste razmišljali da posjetiocima iznajmite sobu u okviru svog stana ili kuće, u ovom tekstu možete pročitati koji su osnovni uslovi koje mora ispunjavati vaš smještajni objekat i soba koju biste iznajmljivali, način pružanja usluge smještaja, koje su vaše dužnosti, a u ovom tekstu možete pročitati na koji način se plaćaju takse, porezi i doprinosi.
Ko i pod kojim uslovima može pružati ugostiteljske usluge smještaja?
Ugostitelj (privredno društvo ili preduzetnik koji je registrovan za obavljanje ugostiteljske djelatnosti) može pružati usluge smještaja u apartmanu, kući za odmor i sobi za iznamjljivanje smještajnih kapaciteta, do 8 smještajnih jedinica, odnosno 16 kreveta na period do 30 dana. Izuzetno, ove usluge može pružati i fizičko lice koje nije registrovano kao preduzetnik u objektima koji su u njegovom vlasništvu, ili vlasništvu njegovog bračnog ili vanbračnog supružnika, krvnih srodnika u pravoj liniji do trećeg stepena srodstva ili u pobočnoj liniji do drugog stepena srodstva uz njihovu pismenu saglasnost za pružanje ugostiteljskih usluga u apartmanu, kući za odmor ili sobi za iznajmljivanje. Fizičko lice može da obavljate ove usluge bez registracije kod nadležnog organa jedinice lokalne samouprave, ali pod uslovom da zaključi ugovor o pružanju usluga sa turističkom organizacijom, turističkom agencijom ili drugim pravnim licem koje obavlja ugostiteljsku ili turističku djelatnost kao pretežnu djelatnost.
Dužnosti fizičkog lica koje pruža usluge smještaja
Fizičko lice koje iznamljuje apartmane, kuće za odmor ili sobe za iznajmljivanje dužno je da:
-
u kući za odmor, apartmanu ili sobi koju koju izdaje turistima istakne standarndu ploču sa oznakom kategorije;
-
održava prostorije i opremu i pruža usluge prema propisanim standardima za dodijeljenu kategoriju (rješenjem o kategoriji)
-
vidno istakne cijene usluge koju pruža i pridržava se istaknutih cijena
-
ako pruža usluge ishrane i pića, da osigura bezbijednost hrane koja je usklađena sa posebnim propisima iz oblasti bezbijednosti hrane, da utvrdi normative hrane i pridržava se utvrđenih normativa
-
vodi evidenciju gostiju dnevno i uredno
-
dnevno i uredno prijavljuje goste, odnosno pružene usluge turističkoj organizaciji, turističkoj agenciji ili drugom pravnom licu,
-
ugovor dostavi APIF-u radi njegovog evidentiranja.
Turistička organizacija, turistička agencija, privredni subjekat ili drugo pravno lice koje obavlja ugostiteljsku ili turističku djelatnost kao pretežnu djelatnost, sa kojom fizičko lice ima zaključen ugovor, dužni su da za prijavljene goste i pružene usluge izdaju propisani račun.
Subjekti koji pružaju usluge privatnog smještaja, ishrane i pića moraju ispunjavati sanitarno-tehničke i higijenske uslove, te redovno obavljati zdravstvene preglede, u skladu sa Zakonom o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti.
Opšti uslovi za objekte privatnog smještaja
Objekti privatnog smještaja moraju ispunjavati uslove u pogledu izgradnje, uređenja i opreme, sanitarno-higijenske i ostale propisane uslove, te moraju biti kategorisani. Izuzetno, objekti privatnog smještaja smještaja koji su dio objekta koji je proglašen kao kulturno-istorijski spomenik ili kao nepokretno kulturno dobro, mogu odstupiti od opštih i posebnih minimalnih uslova ako bi se njima narušile autentične vrijednosti spomenika ili dobra, uz prethodno pribavljenu saglasnost organa nadležnog za zaštitu kulturno-istorijskih dobara.
Objekti privatnog smještaja moraju biti uređeni i opremljeni tako da omoguće nesmetano i sigurno kretanje i boravak gostiju i pružalaca usluga, te odgovarajuće čuvanje hrane i pića. Unutrašnje uređenje objekta mora biti bez oštećenja i znakova dotrajalosti, oprema i uređaji moraju biti u ispravnom i funkcionalnom stanju. I vanjski dio objekta mora biti bez znakova oštećenja i dotrajalosti, a okolina objekta mora biti uređena. Objekti privatnog smještaja moraju biti priključeni na javnu vodovodnu mrežu, javnu kanalizacionu mrežu i javnu električnu mrežu. Izuzetno, ukoliko ne postoji mogućnost priključka, potrebno je obezbijeditii stalno snadbijevanje dovoljnom količinom higijenski ispravne vode, odvod otpadnih tečnih materija u skladu sa sanitarnim propisima i propisima o zaštiti voda, te stalno snadbijevanje dovoljnom količinom električne energije. Čvrste otpadne materije moraju se redovno odstranjivati iz objekata privatnog smještaja, a za njihovo odlaganje obezbjeđuju se kontejneri i kante sa poklopcem koje se moraju prazniti po potrebi.
Pružaoci usluga u objektima privatnog smještaja moraju gostu omogućiti upotrebu fiksne ili mobilne telefonije.
Svi objekti moraju biti osvijetljeni prirodnim ili vještačkim osvjetljenjem i imati prirodnu ili vještačku ventilaciju svih prostorija. Objekti moraju biti opremljeni odgovarajućom protivpožarnom opremom i pismeni uputsvima za njihovo korišenje, kao i kontejnerima i korpama za otpatke od vatrootpornog materijala. U objektima privatnog smještaja obavezno je sprovođenje mjera dezinfekcije, dezinsekcije i deratizacije u skladu sa posebnim propisima. Objekti moraju imati grijanje koje obezbjeđuje prosječnu temperaturu 18°C, osim objekata koji posluju samo ljeti.
Zidovi objekta moraju biti uredno obrađeni, podovi moraju biti od materijala koji se lako čisti i održava, a unutrašnja visina objekta mora biti najmanje 2,40 m.
Posebni uslovi za iznamljivanje sobe
Soba za iznajmljivanje u kojoj se gostu pružaju usluge smještaja mora ispunjavati sljedeće minimalne uslove:
-
zidovi uredno okrečeni ili obloženi tapetama, drvetom ili sličnim materijalom i uredno završno obrađeni
-
najmanje jedan prozor, odnosno da je soba dovoljno osvijetljena i prozračna
-
površina sobe mora iznositi najmanje 8m2 za jednokrevetnu, 11m2 za dvokrvetnu, dok za višekrevetnu sobu površiti poda dvokrevetne se dodaje po 4m2 za po svakom krevetu
-
krevet mora biti 90×190 cm za jedno, odnosno 140×190 za dvoje,
-
krevet mora imati noćni ormarić ili odgovarajuću policu uz krevet, ormar za vješanje odjeće, vješalice i korpu za otpatke
-
u sobi mora biti istaknut cjenovnik sobe i ostalih usluga na jeziku jednog od konstitutivnih naroda BiH i njegov prevod na engleski jezik
-
u sobi mora biti na vidnom mjestu istaknut kućni red.
Ako je površina sobe veća od minimalne propisane površine jednokrevetne, dvokrevetne odnosno višekrevetne sobe, na zahtjev gosta potrebno je obezbijediti dodatni krevet, koji se ne izražava u kapacitetu objekta i uz isti se ne moraju nalaziti obavezni propisani elementi (poput noćnog ormarića, vješalice i sl.). Ukupan broj kreveta u objektu privatnog smještaja je maksimalno 16, s tim da je maksimalan broj ležaja u sobama za iznajmljivanje ograničen na 4
Objekti privatnog smještaja moraju imati sopstvena ili zajednička kupatila. Izuzetno, ukoliko je kupatilo van objekta privatnog smještaja, pristup kupatilu mora biti uređen, noću osvijetljen i zaštićen od padavina. Kupatilo mora imati kadu, polukadu ili tuš kadu, umivaonik, visoku WC šolju (sa sjedištem), policu ili sličnu površinu za odlaganje toaletnog pribora, vješalicu za odjeću i ogledalo, a prozori na kupatilu moraju biti od neprozirnog stakla (odnosno sa mogućnošću zaštite od pogleda izvana).
Sopstvenim kupatilom se smatra odvojeni prostor u koji gost ima pristup iz sobe, a u koji se ulazi iz pretprostora ili iz sobe. Sobe koje nemaju sopstveno kupatilo moraju imati po jedno zajedničko kupatilo na svaka 4 gosta. Sobe za iznamljivanje prve kategorije (tri zvjezdice) moraju imati kupatilo u sklopu sobe (sopstveno kupatilo) dok sobe za iznamljivanje druge i treće kategorije mogu imati i zajedničko kupatilo.
Kategorizacija soba za iznajmljivanje
Na glavnom ulazu u objekat privatnog smještaja mora biti vidno istaknuta standardna ploča sa oznakom vrste („SOBA“) i kategorije (1,2 ili 3 zvjezdice) objekta. Ako se soba nalazi u stambeno-poslovnoj zgradi kolektivnog stanovanja, standardna ploča sa oznakom vrste i kategorije se ne ističe.
Ugostiteljski objekti za privatni smještaj tipa apartman, kuća za odmor i soba za iznajmljvianje podliježu obaveznoj kategorizaciji. Pružalac usluga podnosi zahtjev za određivanje kategorije objekta privatnog smještaja nadležnom organu jedinice lokalne samouprave i dužan je da uz zahtjev podnese i dokaz o uplati za troškove kategorijazcije. Rješenje o kategorizaciji podlieže reviziji po isteku 4 godine od dana njegovog dostavljanja ugostitelju.
Vođenje evidencije gostiju
Fizičko lice koje pruža ugostiteljske usluge smještaja, pripremanja i usluživanja hrane i pića u apartmanu, kući za odmor ili sobi za iznajmljivanje, dužno je da uredno, tačno i ažurno vodi evidenciju gostiju kojima pruža usluge smještaja. Evidencija se vodi u knjizi gostiju u pisanoj formi, ili u elektronskoj formi (u skladu sa propisima o elektronskom poslovanju). Za strane državljane, podaci se unose u knjig stranih gostiju (koja se vodi u skladu sa propisima o strancima). Podaci koji se unose u knjigu gostiju za domaće državljane su:
-
redni broj prijave,
-
ime i prezime
-
pol
-
dan, mjesec i godina rođenja
-
mjesto, opština i država rođenja,
-
adresa
-
JMB
-
datum i vrijeme dolaska,
-
datum i vrijeme odlaska
-
broj izdatog računa turističke organizacije, turističke agencije, privrednog društva ili dr. pravnog lica sa kojim fizičko lice ima zaključen ugovor
-
primjedbe.
Fizičko lice koje pruža uslugu smještaja je dužno svojim potpisom ovjeriti svaku stranicu knjige gostiju koja se vodi u pisanoj formi.